Save Now Buy Later - porozmawiajmy o tym nowym trendzie
Save Now Buy Later - porozmawiajmy o tym nowym trendzie
O co chodzi i po co to komu?
Raz na jakiś czas pojawiają się w świecie FinTechowym różne nowinki, które przy dobrych wiatrach przeistaczają się w swego rodzaju trendy.
Save Now Buy Later można by nazwać takim właśnie nowym trendem, gdyby nie to, że z byciem nowym nie ma on zbyt wiele wspólnego. Nowe jest w nim to, że coraz częściej się o nim mówi w kontekście bycia następcą BNPL. Czy tak jednak faktycznie jest? No więc śmiem trochę wątpić.
Nie zmienia to jednak faktu, że sam trend jest bardzo ciekawy. I ja mu osobiście kibicuję.
A że zapowiada się na to, że ma lub wkrótce będzie miał on swoje momentum, to też postanowiłem mu się ostatnio trochę bliżej przyjrzeć.
Save Now Buy Later - co to jest i o co w ogóle chodzi?
Idea jest banalnie prosta: chcesz coś mieć, ale nie masz na to pieniędzy. Nie masz ochoty na kolejne kredyty, debety w koncie, czy inne mechanizmy leasingowe lub ratalne. Postanawiasz więc uzbierać pieniądze na to coś. I koniec - to jest właśnie SNBL. W dużym skrócie: jest to technologia usprawniająca proces zbierania pieniędzy na jakiś cel. Bez zadłużania się, bez oprocentowań, marż i temu podobnych.
Brzmi znajomo? Bo takie też jest. Kiedyś nazywaliśmy to po prostu świnką skarbonką. Albo skarpetą, albo pudełkiem. Obojętnie.
Później banki zaczęły oferować konta oszczędnościowe, które często w celu zbierania pieniędzy na jakiś konkretny zakup wykorzystywaliśmy. Albo inne produkty dookoła bankowe, które dawały możliwość zbierania na konkretny cel i wypłacania pieniędzy gdy już na ten cel uzbieraliśmy.
Czasy się jednak zmieniły, a my - ludzie - zaczęliśmy się zadłużać coraz mocniej i mocniej. W najlepsze kwitły BNPLe, raty, leasingi, karty kredytowe i inne mechanizmy umożliwiające nam zakup produktów i usług, na które w danym momencie nie było nas stać. Aż ktoś w końcu powiedział stop i wymyślił, że wystarczy tego zadłużania, czas wrócić do starego dobrego oszczędzania. I stąd wziął się SNBL.
Na szczęście nie skończyło się na zwykłym koncie oszczędnościowym gdzie odkładamy na konkretny cel. Ten ktoś poszedł za ciosem i zaczął wymyślać dalej, i dalej. Zmieszał zwykłe konto a’la bankowe z nowoczesną technologią i współczesnymi mechanizmami FinTechowymi, dodał do tego całkiem niezły marketing, zakropił szczyptą pikanterii, partnerstw i zniżek, podgrzał pieniędzmi od VC i dostaliśmy z tego całkiem strawną potrawę.
Czym się charakteryzują Save Now Buy Later?
Pod spodem mechanizm jest dość prosty. Firma oferująca mechanizm SNBL wystawia użytkownikowi konto a’la bankowe, na którym to ów użytkownik może trzymać pieniądze. Najczęściej na tym koncie może tworzyć swego rodzaju subkonta, pod konkretne cele zakupowe (np. na wyjazd urlopowy, na tv, na komputer). Mogą to być cele dość ogólne (na wyjazd urlopowy, na komputer) lub bardziej szczegółowe (na wyjazd na Bali w sierpniu tego roku, na komputer Apple Mac Pro M2 Ultra z 24‑rdzeniowym CPU).
Najczęściej też firmy oferujące SNBL są połączone z różnego rodzaju partnerami (merchantami), którzy wspierają nasze cele poprzez oferowanie dodatkowych zniżek, voucherów, czy umożliwiającymi zakup produktu po osiągnięciu X% całej zbieranej kwoty.
No i ostatnia ważna wspólna cecha: automatyzacja. SNBL wspomaga jak może oszczędzanie, automatyzuje co zautomatyzować może - starając się wspomagać nasze odkładanie wyznaczonej kwoty na konkretne konto. Czasem jest to po prostu zwykły reminder i ciągłe przypominanie (miałeś dziś odłożyć 10PLN na ten wyjazd, no weź, dalej, zrób to), czasem są to znacznie bardziej rozwinięte mechanizmy (np. automatyczne ściąganie X PLN z podpiętej do konta karty i odłożenie jej na dedykowanym rachunku lub ściąganie dodatkowego X% od każdej transakcji i odkładanie tego X na oszczędnościowym rachunku).
Modele działania Save Now Buy Later
Z dotychczasowych obserwacji zauważyłem trzy główne modele działania firm SNBL:
Digital wallet, w połączeniu ze swego rodzaju marketplace. Krótko mówiąc: firma SNBL korzysta z własnej lub czyjejś licencji instytucji płatniczej, by zakładać rachunki płatnicze dla swoich użytkowników. Ci zbierają na tych rachunkach pieniądze, by po osiągnięciu wyznaczonego celu - przeznaczyć te pieniądze na zakup u merchantów dostępnych w sieci partnerskiej tego SNBLa.
Digital wallet + karta debetowa i/lub prepaidowa dla użytkownika. Podobnie jak wyżej, SNBL zakłada rachunek płatniczy dla użytkownika, a następne wydaje mu kartę podpiętą do salda tego rachunku płatniczego. Użytkownik zbiera pieniądze na rachunku, po czym ma możliwość ich wydania za pomocą karty, zupełnie jak w przypadku normalnej karty z banku.
Metoda płatnicza SNBL. Jest to w pewnym sensie odwrotność dwóch powyższych modeli. W pkt. 1 i 2 usługa jest skierowana bezpośrednio do konsumenta (osoby zbierającej pieniądze), w tym modelu jest to usługa skierowana do merchanta i/lub PSP przetwarzającego pieniądze dla merchanta. W tym modelu mechanizm SNBL jest whitelabelowany u merchanta, wygląda jak metoda płatności oferowana bezpośrednio przez niego. Osoba z niej korzystająca ma poczucie jakby ten wallet/rachunek oszczędnościowy był prowadzony bezpośrednio u merchanta. Jeśli korzysta z SNBL u kilku merchantów, będzie miał wrażenie jakby zbierał pieniądze bezpośrednio u nich wszystkich.
Ciekawe podmioty z obszaru Save Now Buy Later
Sav
Model działania: wallet + karta prepaid z cashbackami, karta Visa
Lokalizacja: Zjednoczone Emiraty Arabskie
Team założycielski: Purvi Munot, Mithil Ajmera, Abdul Husein
Założone: 2021
Inwestorzy: aniołowie biznesu, Mohammed Bin Rashid Innovation Fund & Accelerator
Monkee
Model działania: wallet + karta debetowa Visa
Lokalizacja: Austria
Team założycielski: Martin Granig, Christian Schneider
Założone: 2018
Inwestorzy: aniołowie biznesu, Squer Invest, Startup Wise Guys, European Super Angels Club, Vereinigte Volksbank Raiffeisenbank
Cashmere
Model działania: wallet (dedykowany kobietom, z myślą o produktach luksusowych)
Lokalizacja: UK
Team założycielski: Urenna Okonkwo
Założone: 2018
Inwestorzy: ODBA
Hubble
Model działania: wallet (wspominają gdzieniegdzie o kartach i kartach podarunkowych, jednak to raczej tylko ich przekaz marketingowy)
Lokalizacja: Indie
Team założycielski: Neeraj Tulsyan, Mayank Bishnoi
Założone: 2021
Inwestorzy: Sequoia
Multipl
Model działania: wallet + auto invest
Lokalizacja: Indie
Team założycielski: Paddy Raghavan, Vikas Jain, Jags Raghavan
Założone: 2020
Inwestorzy: Blume Ventures, GrowX Venture, IIFL, Kotak Securities
FlexPay
Model działania: wallet
Lokalizacja: Kenia
Team założycielski: Dennis Karanu, Johnson Gituma, Richard Machomba
Założone: 2015
Inwestorzy: Acacia Group, Lofty Inc, Expert Dojo, Google Black Founders Fund, Renew Capital
Tunzaa
Model działania: wallet
Lokalizacja: Tanzania
Team założycielski: Ng'winula Kingamkono
Założone: 2021
Inwestorzy: Startup Wise Guys
LayUp
Model działania: wallet
Lokalizacja: Republika Południowej Afryki
Team założycielski: Andrew Katzwinkel
Założone: 2017
Inwestorzy: Capital Appreciation, Foresight, Breega, Techstars
CDcare
Model działania: wallet
Lokalizacja: Nigeria
Team założycielski: Odukoya Oluwatobi, Farohun Ayodeji
Założone: 2020
Inwestorzy: Future Africa, Volocity Digital, Techstars
Accrue Savings
Model działania: wallet + card (niby MasterCard, ale ciężko się jej doszukać w przekazie marketingowym)
Lokalizacja: USA
Team założycielski: Michael Hershfield
Założone: 2021
Inwestorzy: Tiger Global, Twelve Below, Stonecroft, Ground Up, Box Group, Silas Capital, Maple and more
HyperJar
Model działania: wallet + karta prepaid (MasterCard), duży nacisk na wspólne wydawanie pieniędzy (np. w parach lub rodzinach, karta dla dzieci itp.)
Lokalizacja: UK
Team założycielski: Mat Megens, Paul Rolles, Robert Rooney
Założone: 2016
Inwestorzy: Susquehanna Growth Equity
Savrr
Model działania: metoda płatności SNBL dla merchantów
Lokalizacja: Niemcy
Team założycielski: Nico Gemkow
Założone: 2023
Inwestorzy: brak danych
Jakieś dodatkowe przemyślenia?
Nie sposób nie odnieść wrażenia, że firmy oferujące usługi SNBL są stosunkowo młode na rynku, w najlepszym wypadku mają po kilkadziesiąt/kilkaset tysięcy użytkowników i/lub transakcji. Jeszcze jest zbyt wcześnie, by mówić o nich w kontekście już osiągniętych ogromnych sukcesów.
W zdecydowanej większości zebrały rundy finansowania od aniołów biznesu i funduszy VC, niemniej w przeważającej liczbie są to stosunkowo niewielkie rundy, na etapie pre-seed i seed. Z jednym wyjątkiem (HyperJar), który faktyczną większą rundę ma już za sobą i już dziś może poszczycić się wyceną na poziomie ponad 100mln usd.
Ciekawy jest ich przekaz marketingowy - mimo, że w wielu publikacjach stawia się SNBL w kontrze do BNPL, w ich przekazie próżno szukać o tym wzmianek. Oczywiście stawiają na eksponowanie 0% interest, ale to wszystko. Nie mówią o sobie anty-BNPL, raczej jako nowoczesny sposób robienia zakupów (a tego typu przekaz może całkiem dobrze trafić do młodszej generacji).
I co bardzo ciekawe na koniec… bardzo, ale to bardzo mnie dziwi, że banki jeszcze mocniej nie zainteresowały się trendem SNBL i nie zaczęły oferować tego typu usług swoim klientom. Wydawać by się mogło, że to powinien być dla nich bardzo naturalny kierunek. A tymczasem może się okazać, że FinTechy całkiem niedługo je w obszarze oszczędzania wyprzedzą.